Zawieszeni

Zwroty i rezerwacje

Szefowie firm turystycznych wykazali się przy tym, godnym podziwu, optymizmem. Spośród największych organizatorów, tylko Itaka przerwała działalność do połowy kwietnia. W innych biurach okres zawieszenia ma być krótszy. Chociaż niemieckie TUI Group poinformowało, że przerwa trwać będzie do odwołania, to polska spółka wyznaczyła termin na 31 marca. Podobnie postąpił Coral Travel. Rainbow zapowiedział sukcesywne rozwiązywanie problemów, ale działalność zawiesił tylko do 28 marca. Jeszcze większymi optymistami okazali się szefowie Exim Tours. W tym biurze można rezerwować wycieczki zaczynające się już od 25 marca. Z Grecosa nie dobiegają żadne sygnały. Ale jego pierwsza impreza w tym roku i tak startuje dopiero 24 kwietnia, ma zatem jeszcze trochę czasu.

Tylko czy ktoś naprawdę chce i będzie je rezerwować? O wiele większym zainteresowaniem cieszą się rezygnacje. A z tym może nie być tak prosto. Choć anulacja imprezy nie pozostawia żadnego pola manewru firmie turystycznej, która musi na żądanie klienta zwrócić mu pełną wpłatę, to w komunikach firmy tym się nie chwalą, w naiwnej wierze, że w ten sposób uda im się część klientów zachować, poprzez przeniesienie rezerwacji na inny termin. Na przykład Coral Travel poinformował, że „klienci z anulowanych lotów mają możliwość bezkosztowej zmiany terminu wyjazdu po aktualnej cenie z systemu rezerwacyjnego”. A zatem klienci nie tylko mają prawo do „zmiany terminu” to po „aktualnej cenie”. A przecież pamiętamy, że w okresie przedsprzedaży, biura podróży obiecywały, że wtedy było najtaniej. Czyżby Coral sugerował dopłaty?

Na szczęście, rzeczywistość jest o wiele lepsza. Anulacja imprezy przez biuro podróży, automatycznie oznacza zwrot pieniędzy. Sprawa nieco komplikuje się w przypadku klientów, którzy wykupili wyjazdy w terminach późniejszych, kiedy – być może – ruch lotniczy zostanie przywrócony. Biura podróży zasłaniają się własną interpretacją przepisu ustawy, mówiącego, że: „podróżny może bezpłatnie odstąpić od umowy o udział w wycieczce lub wczasach, jeśli wystąpiły nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego”.

W obecnej sytuacji to właściwie cały świat spełnia warunki ustawy. Klienci biur podróży nie powinni mieć żadnych kłopotów z wycofaniem się z udziału w wycieczce. Oczywiście, nie podoba się to firmom turystycznym. Gdy na początku marca UOKiK ogłosił interpretację, z której wynikało, że faktycznie klienci mogą rezygnować z wyjazdów do wielu krajów, podniosły się głosy oburzenia. Wtedy nawet podawano przykład Włoch. Czy dlatego, że na północy kraju rozwija się wirus, to można anulować wyjazd na Sycylię? W ciągu kilkunastu dni wiele się zmieniło. Dziś już takiego pytania nikt by nie zadał.

Co jednak nie oznacza, że biura podróży ochoczo będą zwracały pieniądze wpłacone za rezerwacje. Jeżeli wyjazd ma nastąpić w sierpniu lub wrześniu to trudno dziś zażądać zwrotu. Jeśli jednak epidemia utrzyma się dłużej, to sprawa – z punktu widzenia prawnego – będzie prosta. Według ustawy o imprezach turystycznych, za „nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności” rozumieć trzeba „sytuację pozostającą poza kontrolą strony powołującej się na taką sytuację, której skutków nie można było uniknąć, nawet gdyby podjęto wszelkie rozsądne działania”. Z kolei w dyrektywie Unii Europejskiej z 2015 dotyczącej turystyki, wyjaśniono, że „nieuniknione i nadzwyczajne” to m.in. „działania wojenne, inne poważne problemy związane z bezpieczeństwem, takie jak terroryzm, znaczące zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, takie jak wybuch epidemii poważnej choroby w docelowym miejscu podróży lub katastrofy naturalne, takie jak powodzie lub trzęsienia ziemi, lub warunki pogodowe uniemożliwiające bezpieczną podróż do miejsca docelowego uzgodnionego w umowie o udział w imprezie turystycznej”.

Dla biur podróży taka interpretacja, szeroko przyjmowana przez klientów, oznacza katastrofę finansową. Najprawdopodobniej podejmować będą wszelkie wysiłki, aby przed nią się bronić. Stoją jednak na pozycji straconej. Problem w tym, że swych racji klienci będą musieli, zapewne, najczęściej dochodzić w sądzie.

A biura podróży nadal wycieczki sprzedają. Tak jakby naprawdę ich szefowie wierzyli, że za kilkanaście dni epidemia zakończy się, a turyści znowu wsiądą w samoloty.

Z Exim Tours polecieć można już za tydzień. Przynajmniej teoretycznie… Dzień później mają startować wycieczki Best Reisen w dalekie kraje, następnie dołącza Sun & Fun, a 30 marca Rainbow zaprasza do Emiratów Arabskich. 1 kwietnia (nie jest jasne czy to nie Prima Aprilis) to czas podróży z TUI, do krajów egzotycznych. Itaka zostawiła sobie znacznie więcej czasu. Zaczyna od majowego weekendu.
Zobaczymy…