Już nie Itaka

Jest drożej

Itaka w 2019 sprzedała wycieczki 885 tysiącom klientów w Polsce (firma ma też swoje spółki na Litwie i w Czechach) za 2.5 miliarda złotych, zarabiając na tym 85 milionów. Jest to rekord. Zysk w ciągu roku wzrósł aż trzykrotnie, mimo że przychody są większe tylko o 7%. Jak to możliwe? To jest istota działalności w tej branży. Na wyniki finansowe ogromny wpływ ma ryzyko handlowe. Niesprzedane miejsca w przygotowanych imprezach kosztują bardzo dużo. Dlatego obowiązuje zasada: im mniej tym lepiej (w pewnych granicach, oczywiście…). I do tej zasady bardzo przywiązała się Itaka. Od paru już lat jej szefowie konsekwentnie powtarzają, że lepiej sprzedać mniej po wyższych cenach, niż potem na gwałt szukać klientów, sprzedając wycieczki po pół ceny. Taka strategia zakłada jednak rezygnację z walki o udział w rynku. Itaka przez lata nie miała konkurencji (przez pewien czas trochę deptał jej po piętach Rainbow, ale prawdziwym zagrożeniem nie był) i do swej roli zdążyła się przyzwyczaić. Bycie liderem nie robi na niej wrażenia, bo tak jest „od zawsze”.

Zupełnie inną strategię przyjęło TUI. Zasypując rynek tańszymi - niż konkurencyjne – ofertami, zdobywa coraz więcej klientów. Tymczasem liczba klientów Itaki spadła. Nieznacznie, bo o dwa procent, ale jednak. W krótkim okresie, na przestrzeni paru sezonów, strategia Itaki przynosi lepsze efekty. Ale tylko pod względem dochodów. Obecnie firma jest silna, ma duże zyski, kapitały własne, rozwija inwestycje. A w Polsce trwa koniunktura gospodarcza. Zagrożeń nie widać. W kolejnych latach może to jednak się zmieniać. Chociaż Itace nie grozi likwidacja, to osłabienie znaczenia jest całkiem realne. W niedługim czasie na pewno nie. Ale jak będzie później? Przecież, aby w każdym roku maksymalizować zyski, trzeba by po coraz wyższych cenach sprzedawać coraz mniej wycieczek…

Wycieczki na rok 2020 Itaka sprzedaje już od sierpnia 2019. I chociaż w ostatnim roku liczba klientów spadła, to w kolejnym planuje wzrost o pięć procent. Itaka nadal nie zamierza uczestniczyć w wojnach cenowych i plan wzrostu wydawałby się nierealny, gdyby nie wprowadzone nowe kierunki, które mają przyciągnąć turystów. Jest ich pięć. Karaibska wyspa Curaçao, Miami na Florydzie (po zniesieniu wiz jest szansa na powodzenie), nowy region w Egipcie (Marsa Matrouh), w Maroku (Sidia) i Mykonos w Grecji. Na tym opiera się optymizm. Wzmocniony obiecującym startem, ze stosunkowo dużą sprzedażą w sierpniu i wrześniu, która jednak od października zwolniła.

W letniej ofercie Itaki jest 30 krajów. Najtańsze wycieczki w szczycie sezonu (połowa sierpnia) kosztują prawie 1700 zł. Za tyle polecieć można tylko do Bułgarii. Grecja, Albania, Włochy, Turcja, Tunezja, kosztują co najmniej 2000-2200 zł. Najniższe ceny Portugalii, Hiszpanii, Chorwacji, Cypru, Czarnogóry, Gruzji, mieszczą się w przedziale 2500-3000 zł.

Wyprawy do krajów egzotycznych wiążą się ze znacznie większymi wydatkami. Najtańsza tygodniowa wycieczka do Indii kosztuje 4200 zł, do Zanzibaru – 5000 zł, na Malediwy – ponad 6 tysięcy Ciesząca się dużym zainteresowaniem (jak twierdzi jeden z szefów Itaki) jedna z nowości – Curaçao, ma najdroższą wśród najtańszych, ofertę – prawie 6700 zł.

Samoloty z turystami Itaki latają w lecie z dziewięciu portów w Polsce. Najwięcej rejsów jest z Warszawy i Katowic.

Rok 2019 przyniósł Itace rekordowe zyski. Głównie dzięki dostosowaniu wielkości programu do możliwości jego sprzedaży, co pozwoliło na utrzymanie dobrych, bo wysokich cen. W roku 2020 w Itace taniej nie będzie. Przeciwnie. Są apetyty na jeszcze większe zyski… Z porównania najniższych cen na sezon letni, obowiązujących w jesiennej przedsprzedaży, wynika, że będzie drożej.  Koniec z okazjami w Itace! Jesienią 2018 roku można było kupić wycieczkę do Hiszpanii, z pobytem w sierpniu 2019, za 2159 zł. Jesienią 2019 niczego podobnego już nie ma. Najmniej zapłacić trzeba 2619 zł. Jest to wzrost o ponad 21%. Podwyżka cen minimalnych dotknęła niemal wszystkie kraje. Czarnogórę i Grecję o 12%, Turcję, Portugalię, Cypr o 7%, a Bułgarię o 6%. Taniej polecieć można tylko na Wyspy Zielonego Przylądka, do Włoch i Egiptu.

Trudno o zdziwienie oddaniem przez Itakę pola TUI, gdy spojrzy się na porównania cen minimalnych oferowanych przez te biura. A przecież to ceny minimalne mają zwracać uwagę klientów swą atrakcyjnością, zachęcając do przyjrzeniu się pełnej ofercie biura. Porównanie to wypada dla Itaki bardzo źle. Można nawet dziwić się, że w ogóle Itaka znajduje klientów, że wszyscy nie poszli do TUI… Na szczęście dla Itaki, nie każdy wybiera najtańszy hotel, a o porównanie hoteli różnych, choć podobnie usytuowanych, z podobnymi usługami i identyczną kategorią, nie jest już łatwo. Zawsze można dyskutować, która wycieczka jest lepsza. I dlatego Itaka klientów wciąż ma…

W konkurencji z TUI, w kategorii najtańszych ofert (w szczycie sezonu letniego), Itaka nie ma czego szukać. Minimalna cena Itaki to wspomniane już wcześniej 1689 zł za pobyt w Bułgarii (hotel Pliska). TUI ma propozycję (w innym hotelu) już za 829 zł! Itaka jest o ponad 100% droższa. Podobnie wygląda to w Grecji. Itaka przegrywa 1021 : 2029, w Portugalii – 1597 : 2539, itd. Właściwie wszędzie jest drożej. I to znacznie. W Itace tańszy jest tylko …Zanzibar, a niewiele droższe - jedynie USA. W każdym innym kraju różnice są duże lub bardzo duże.

Można sobie wyobrazić, że porażka Itaki w tej kategorii to skutek postawienia na hotele wyższej jakości. Jest to, oczywiście, możliwe. Chociaż trudno zakładać, że TUI poszło w niski standard. Najlepiej byłoby porównać te same hotele u obydwu organizatorów. Nie jest to łatwe, bo najwięksi touroperatorzy potrafią zapewnić sobie wyłączność i nie dopuszczają konkurencji do swoich najlepszych obiektów. Po starannym przejrzeniu programów, udało się jednak znaleźć około 60 hoteli, w których w lecie będą zarówno klienci TUI jak i Itaki.

W każdym z nich ceny Itaki są wyższe. Rekordziści to hotele w Portugalii, w których Itaka jest droższa o 60, 70, a nawet 85%! Nie lepiej wygląda to w Bułgarii. Pobyt w sierpniu w hotelu Lilia kosztować może albo 1353, albo 2349 zł. Wybór należy do turysty. Chce zapłacić więcej – idzie do Itaki, mniej – do TUI. Nie lepiej jest w Grecji, na Cyprze, Tunezji, Hiszpanii. Wszędzie. Nawet na Wyspach Kanaryjskich, które swego czasu Itaka niemal zmonopolizowała na naszym rynku (niezupełnie, ale miała, i ma nadal, dominującą pozycję).

Ceny imprez pochodzą z przedsprzedaży. I to takiej o wielomiesięcznym wyprzedzeniu. W miarę zbliżania się sezonu będą zmieniane. Niewykluczone, że Itaka je obniży, a TUI podwyższy. Być może późnojesienny obraz nie pokazuje rzeczywistych relacji pomiędzy cenową atrakcyjnością obydwu biur podróży. Jednak w tej fazie rozgrywki, Itaka z TUI przegrywa wyraźnie.

Ale Itace na zwycięstwie z TUI nie zależy. Najważniejszy jest rozwój firmy i wzrost jej wartości. Osiągany różnymi metodami. Choćby poprzez inwestowanie w innych krajach, przejmowanie spółek lub zakładanie własnych. Niewykluczone, że za rok Itaka będzie jeszcze bardziej zadowolona. Z własnych dochodów. A turyści mogą wybierać. Jeszcze mogą. Gorzej, gdyby naprawdę jedna silna firma zdominowała rynek w Polsce.