Zadowoleni

Czy rynek się rozwija?

Są różne źródła informacji o tym co dzieje się w turystyce. Twarde dane o miejscach w samolotach podaje Urząd Lotnictwa Cywilnego. Są też multi-agenci, zwłaszcza internetowi, sprzedający oferty wszystkich (prawie) biur podróży i dysponujący dostępem do informacji. Problem w tym, że biura najbardziej lubią, gdy sprzedaż prowadzona jest przez ich własne systemy rezerwacyjne udostępniane agentom, a jeszcze bardziej, gdy bezpośrednio przez strony internetowe.

Istnieją także firmy zajmujące się analizą danych. Dwie najważniejsze to Instytut Badań Rynku Turystycznego prowadzony przez Andrzeja Betleja i Polski Związek Organizatorów Turystyki, na którego czele stoi Krzysztof Piątek. Ale nie ten znany, z AC Milan, tylko były (teraz na emeryturze) prezes Neckermanna Polska. Metodyka badań stosowana przez nich jest inna, a zatem i dochodzą do różnych, czasami sprzecznych wniosków. Betlej bierze pod uwagę więcej źródeł, Piątek opiera się na danych z jednego systemu rezerwacyjnego, dlatego oceny Betleja są chyba bliższe prawdy. Choć są to tylko wnioski wyciągnięte z analiz, a nie dowiedzione fakty.

Według ocen Betleja, rynek turystyki nadal rośnie. Organizatorzy już na długo przed rozpoczęciem sezonu letniego zapowiadali, że w tym roku nie pozwolą sobie na utratę znacznych dochodów. Zmniejszą programy, co pozwoli im osiągnąć dodatkowe zyski. Na razie wygląda, że udaje się im dotrzymać słowa. Początek był trudny, bo TUI Polska nie zamierzało uczestniczyć w „spisku” i ceny mocno obniżało, bijąc konkurentów. Ostatnio jednak zapał do walki cenami w TUI nieco przygasł.

W rezultacie, u progu sezonu letniego, ceny trzymają się dość dobrze (oczywiście tylko z punktu widzenia organizatorów) i w porównaniu z tym co było na początku roku są wyższe. Ostatnio, w rp.pl ukazał się tekst oparty na analizie wyników sprzedaży uzyskiwanych przez jednego z dwóch największych internetowych multi-agentów – Travel Planet. Wynika z niego, że sprzedaż imprez w sezonie letnim wzrosła o 10% - w porównaniu z rokiem ubiegłym, który był rekordowo dobry. Najchętniej kupowanym kierunkiem była Turcja. Gdyby to się potwierdziło dla całego kraju to mielibyśmy wielki powrót Turcji na fotel lidera, co udało jej się w ostatniej dekadzie tylko raz – w 2011 roku. Wcześniej przegrywała regularnie z Egiptem, a od 2013 roku z Grecją, przy czym dystans do Grecji z każdym rokiem się zwiększał (więcej: „Rekordowy rok w czarterach. Ale biura podróży boją się najbliższej przyszłości”).

Autorzy tekstu utrzymują, że wzrost zainteresowania wyjazdami do Turcji jest tak duży, że zaczyna brakować miejsc w hotelach, a te najlepsze już wyprzedane są do końca sierpnia. Przekazanie takiej informacji przez ludzi zajmujących się sprzedażą zawsze włącza dzwonek alarmowy. Pojawia się podejrzenie, że jest to zwykły, dodajmy prosty, chwyt marketingowy. Trudno uwierzyć, żeby naprawdę już w maju sprzedano miejsca na wybrzeżu tureckim do końca lata. Owszem, w pewnej grupie hoteli na pewno tak się stało, nie ma w tym nic nadzwyczajnego, zawsze coś się przedaje najpierw, a coś innego później. Ale czy może to dziać się na skalę zauważalną przez klientów?

Jak zmieniały się ceny wycieczek do Turcji?

Spróbujmy to sprawdzić. Porównajmy oferty biur podróży z końca kwietnia z tymi, które dostępne były na przełomie maja i czerwca. Weźmiemy pod uwagę wyjazdy w szczycie sezonu, czyli w połowie sierpnia i pobyty tygodniowe w hotelach z „all inclusive” (w Turcji stanowią one miażdżącą większość).

Pierwsze co daje się łatwo zauważyć, to wzrost cen. W największym stopniu podniosła je Prima Holiday, bo aż o prawie 6%. Niewiele mniej Rainbow i Regobis. Zaskoczeniem na tym tle mógłby być Neckermann, ale biuro to i tak jest w tym zestawieniu najdroższe i obniżka, mimo że znaczna (o 4%) niewiele zmienia. Ceny podniosło też TUI, choć nieznacznie.

Teza o wyprzedaniu hoteli i zmniejszonej podaży w sezonie letnim jest raczej nie do obrony. Wprawdzie w porównaniu z kwietniem, na początku czerwca ubyło 70 hoteli, ale w ich miejsce pojawiło się 76 innych. Czy gorszych?  Nic na to nie wskazuje. Rozczarowani mogą być tylko ci, którzy upatrzyli sobie jakiś konkretny hotel, bo na przykład byli w nim przed laty i - z powodów sentymentalnych - chcieliby powrócić, a tymczasem został wyprzedany. Ale może być też odwrotnie. Może hotel ten akurat się pojawił. Większość turystów nie dostrzeże różnicy pomiędzy ofertami z kwietnia i przełomu maja i czerwca.

Najtaniej można było wykupić sierpniowy pobyt w kwietniu płacąc 1791 zł. Tyle kosztowało miejsce w hotelu w ofercie Orex Travel. W czerwcu na pozycję lidera wysunął się hotel Natur (też trzygwiazdkowy i też z „all inclusive”) sprzedawany przez TUI za mniej, bo 1779 zł.

Niestety, gorzej wygląda to w przypadku hoteli czterogwiazdkowych (znacznie popularniejszych). Wcześniej, cena w Sunmaritim w Coral Travel wynosiła 1959 zł. Teraz to samo biuro ma inny hotel - Villa Sun Flower Aparts & Suites, ale za ponad 200 zł więcej.

Sytuacja jest jeszcze gorsza, gdy porówna się najtańsze hotele pięciogwiazdkowe. W kwietniu Coral Travel sprzedawał sierpniowe pobyty w Holiday Garden Resort za 2199 zł, a w czerwcu Orex Travel w Hedef Resort & Spa za 2510 zł.

Podmienionych zostało siedemdziesiąt parę hoteli. Ale zdecydowana większość pozostała. Aż 1264 ofert wyjazdów sierpniowych do tych samych obiektów dostępnych było zarówno w kwietniu jak i na początku czerwca. Jedyne co faktycznie zmieniło się to ceny. I, niestety, w dużej części przypadków, na wyższe. Choć nie wszystkie.

Rekordzistą jest biuro Coral Travel, które cenę swojej oferty wypoczynku w trzygwiazdkowym Sunpoint Suites podniosło o 41%! Drugie miejsce też należy do Corala. W pierwszej piątce znalazło się też, uważane jeszcze do niedawna (i chyba nadal) za lidera niskich cen, biuro TUI Polska, z ceną podniesioną o 32%.

W sumie jednak nie jest aż tak fatalnie jakby mogło się wydawać na pierwszy rzut oka. Jeśli przyjrzeć się wykresowi rozkładu zmian cen to okaże się, że wprawdzie więcej było wzrostów niż spadków, ale tych ostatnich także nie brakowało.

Wykres jest zauważalnie przesunięty w prawo, nie ma w nim osi symetrii. Wzrost cen, niewątpliwie, przeważa. Najwięcej zmian, bo 479, mieści się w przedziale: -2% do +2%. Wzrostów od 2 do 7% jest 237, a spadków od -2 do -6% mniej, bo 127. Mamy jeszcze 68 obniżek cen do -10% i 29 obniżek do -15%. Reszta to są przypadki pojedyncze. Wzrosty wyglądają bardziej imponująco. 174 razy ceny podniesiono o 7-11%, 86 razy o 11-15% i 30 razy o 15-20%. Jest prawie 30 podwyżek jeszcze wyższych.
Zatem, choć nie jest tak, że ceny wzrosły na potęgę, to jednak tych podwyższonych jest więcej niż obniżonych.

Trudno obawiać się o brak wyboru w biurach podróży. Mimo chęci ograniczenia podaży i pewnych działań podjętych w tym kierunku, nie wydaje się prawdopodobne, aby taką politykę dało się utrzymać się na dłuższą metę. Wymagałoby to solidarności wszystkich najważniejszych, a także tych mniej ważnych, biur z których żadne nie skusiłoby się na skorzystanie z okazji na podniesienie dochodów poprzez wypełnienie powstającej luki podażowej. Do szczytu sezonu jeszcze trochę czasu zostało i ofert jest wiele. Zagadką pozostaje tylko jak będzie wyglądał okres „last minute”. Czy naprawdę uda się sprzedać wszystkie miejsca wcześniej? Brzmi to mało prawdopodobnie. Na razie wiadomo, że kłopotów z brakiem miejsc w hotelach nie ma i groźne sygnały płynące z Travel Planet są przesadzone.